De Heilige Geest – Deel 1

Inleiding Cees Klepper t.g.v. verdiepingsavond ‘Going Deep’ (Huis van Gebed Streams) op 26 september 2019.

Met ‘Going Deep’ starten we maandelijkse verdiepingsavonden waarop we samen de bijbel dieper willen onderzoeken. Kennis is belangrijk, en het is nodig om te weten wat er in de bijbel staat. 
Kennis betreft je verstand. Op deze ‘Going Deep’ avonden willen we echter niet alleen ons verstand voeden, maar zal het ook gaan om hartzaken. We willen niet alleen informatie ontvangen, maar we willen ons uitstrekken naar openbaring van Gods woord door de Heilige Geest. 
Kennis is belangrijk, maar soms kan kennis ook een valkuil zijn, wanneer we uitgaan van onze eigen overtuigingen. Overtuigingen kunnen soms bolwerken zijn in ons verstand, als we voor onszelf dingen hebben aangenomen die wellicht anders bedoeld zijn. Dat kan zijn wanneer bepaalde menselijke interpretaties van de bijbel als waarheden in ons geworteld zijn. Dan is het nodig dat die bolwerken eerst geslecht worden, voordat we ons kunnen openen voor nieuwe openbaring van Gods Geest.
Bijvoorbeeld als ik niet meer geloof dat alle gaven van de Geest in deze tijd functioneren, of als ik niet meer geloof in bepaalde krachten van de Geest, terwijl dat misschien op deze avonden toch naar voren zal komen, dan zal ik mijn eigen overtuiging eerst los moeten laten voordat ik die (nieuwe) kennis kan accepteren en kan omarmen.  

Het uitgangspunt is dat we de Bijbel erkennen als Gods woord. In het Grieks bestaan twee verschillende begrippen die vertaald zijn met ‘woord’: Logos en Rhema. Logos is het geschreven woord, datgene wat we lezen in de bijbel. Rhema is wanneer dat woord gaat spreken tot ons door Gods Geest die er leven in blaast. 
In Romeinen 10: 17 zegt Paulus ‘Zo is dan het geloof uit het gehoor en het gehoor door het woord (Rhema) van God’. De bijbel is meer dan een boek met letters en papier. We geloven dat het door God geïnspireerd is en dat Gods woorden nooit leeg zullen terugkeren. In Spreuken 4: 22 staat dat Gods woorden leven zijn en genezing. Daarom wilen we bidden om veel rhema, dat God tot ons hart zal gaan spreken en dat het iets tot leven mag wekken. Een honger naar meer van Hem.

Persoonlijke introductie; de Heilige Geest in mijn leven

Van huis uit ben ik opgevoed in een Hervormd gezin. Traditioneel met zondagse kerkgang, zondagschool en catechisatie. De catechisatie lessen gingen vooral over kerkleer, catechismus en basis Bijbelkennis. Niet echt over persoonlijke beleving en vooral niet over een persoonlijke relatie met God. Op middelbare school kwam ik door een klasgenoot in aanraking met Youth for Christ en daar heb ik op 15-jarige leeftijd de keus gemaakt voor een persoonlijke relatie met Jezus. Daar werd ik voor het eerst in een bidstond geconfronteerd met de gaven van de Heilige Geest, toen ik voor het eerst iemand in tongen hoorde bidden. Ik begreep toen totaal niet wat dit was, want binnen de traditionele kerk waar ik was opgegroeid was daar niets over verteld. Later toen ik in Pinksterkringen en Charismatische gemeentes kwam, werd ik daar meer vertrouwd mee. Toch duurde het zo’n 10 jaar toen ik begin van de jaren 80 de kracht van de Heilige Geest persoonlijk leerde kennen. Ik beleefde een stuk persoonlijke bevrijding en innerlijke genezing en ging daarna steeds beter de stem van de Heilige Geest verstaan. Ik ging leren dat bidden niet een monoloog van mezelf was, maar dat de Heilige Geest tot me wilde spreken. Ik ging zien dat de Heilige Geest in mij wilde bewegen en door mij heen wilde werken. In deze ‘Going Deep’ serie zullen we het daar o.a. over gaan hebben. Vanavond zullen eerst starten met een introductie. Als we de Heilige Geest zien als een rivier, dan zullen we eerst die rivier in moeten gaan, voordat we echt dieper kunnen gaan (Ezechiël 47: 3-5).

De Heilige Geest in de kerk

Tegenwoordig is er veel veranderd en ook traditionele kerken komen steeds meer open te staan voor de Heilige Geest. Dat komt door de media, door evenementen zoals Opwekking en ‘There is More’ (Evangelisch Werkverband), maar vooral door de uitwerking van gebed, waarbij mensen binnen de kerk de Heilige Geest uitnodigen om te komen en te bewegen. 
Begin dit jaar kreeg ik de indruk dat God me aanmoedigde om me weer opnieuw meer te verdiepen in de Heilige Geest en dat heb ik gedaan. Eigenlijk ben ik daar nog steeds mee bezig. Het was dan ook voor mij vanzelfsprekend om de Going Deep avonden met dit thema te beginnen.

Er ligt een risico wanneer we de Heilige Geest ‘gaan bespreken’, omdat er nogal veel misvattingen zijn geweest de laatste jaren, waarbij mensen zijn teleurgesteld, gekwetst door manipulatie, verkeerde interpretaties, onbegrip en gebrek aan inzicht. Daardoor ontstond er soms bij mensen een vertekend beeld van de Heilige Geest.
Het is dan ook begrijpelijk dat het voor sommigen spannend kan zijn om ruimte te geven aan de Heilige Geest. De kans is namelijk groot dat, wanneer we ons verdiepen in de Heilige Geest, we met elkaar gaan praten over de krachten, manifestaties, gaven en werkingen, dat het je persoonlijk gaat raken. Op deze avonden zouden we het daarom fijn vinden om elkaar daarover te horen. Wat zegt de bijbel erover en hoe beleef je dat? Ik wil je aanmoedigen om vooral open te zijn en je vragen te stellen over wat je niet begrijpt.

De Heilige Geest als Persoon

De Heilige Geest komen we voor het eerst tegen bij de schepping in Genesis 1 waar we lezen dat de Geest van God boven het water zweefde. In de grondtekst vinden we hier een woord wat afgeleid is van het Hebreeuwse Ruach wat letterlijk ‘wind’ ‘kracht’ of ‘adem’ betekent.  Als we alleen van deze tekst zouden uitgaan, dan zou je de Heilige Geest als een abstracte kracht kunnen zien, een wind of een beweging die over de aarde waaide. 
Het is echter belangrijk om te weten dat de Heilige Geest meer is dan een kracht. Want als we Hem als een Persoon gaan zien, dan kunnen we een relatie met Hem aangaan.

In het NT wordt Ruach vertaald door Pneuma, wat dezelfde betekenissen heeft, maar alleen wordt toegepast op persoonlijkheden (zowel op de Heilige Geest als op boze geesten). Voor de wind staat in het Grieks altijd een ander woord (met uitzondering van Johannes 3: 8, waarin Jezus het woord Pneuma dubbele betekenis geeft: ‘De Pneuma (wind) blaast waarheen hij wil, zo is eenieder die uit de Pneuma (Geest) geboren is’).

Voor ons mensen is het soms moeilijk om de Heilige Geest als Persoon te zien, omdat Hij in de bijbel vaak wordt omschreven als wind, water, duif, olie, vuur, wijn. Hoewel dat onpersoonlijke omschrijvingen zijn, wil dat niet zeggen dat de Geest geen Persoon is. Als we bijvoorbeeld zeggen dat iemand als een wervelwind op ons af komt, dan zegt dat iets over die Persoon, maar dan blijft het nog altijd een Persoon en geen wind. Om de Heilige Geest als een Persoon te zien moeten we kijken naar andere Bijbelteksten, waarin we zien we dat de Heilige Geest persoonlijke eigenschappen heeft:

1. Hij schept en maakt dingen mooi

Bij de schepping was de Geest niet alleen zwevend aanwezig; Hij nam er actief deel aan:

• Job 26: 13 ‘Door Zijn Geest kreeg de hemel schoonheid’
• Psalm 33: 6 ‘Door het Woord van de Here is de hemel gemaakt, door de Geest van Zijn mond heel hun legermacht’ (sterren)

2. Hij spreekt en onderwijst

• 2 Samuel 23: 2 De Geest des Heren heeft door mij gesproken en Zijn woord is op mijn tong.
• Ezechiël 11: 5 ‘De Geest des Heren viel op mij (naval = op hem vallen) en zei tegen mij…
• Nehemia 9: 20 ‘Uw Goede Geest hebt U gegeven om hen te onderwijzen’
• 1 Kronieken 28: 11, 12 ‘en een ontwerp (van de tempel) van alles wat hem door de Geest voor ogen stond’ (De HG heeft David geopenbaard hoe de tempel eruit moest zien en David heeft Salomo geïnstrueerd).
• Zacharia 7: 12 ‘de wet en de woorden die de Here van de legermachten door Zijn Geest gezonden had’(De Thora is dus door de Heilige Geest aan het volk gegeven)
• Johannes 14: 26 ‘Maar de Trooster, de Heilige Geest, Die de Vader zenden zal in Mijn Naam, Die zal u in alles onderwijzen en u in herinnering brengen alles wat Ik u gezegd heb’

3. Hij leidt ons

• Psalm 143: 10 ‘Uw Goede Geest leidde mij in een effen land’ (effen is vlak, maar ook oprecht)
• Lucas 4: 1 Jezus werd door de Geest naar de woestijn geleid

4. Hij geeft rust

• Jesaja 63: 14 ‘Als een dier dat in de vallei afdaalt, heeft de Geest van de Here hun rust gegeven’

5. Hij overtuigt

• Johannes 16: 8 ‘En als Die gekomen is, zal Hij de wereld overtuigen van zonde, van gerechtigheid en van oordeel’

6. Hij geeft opdrachten en stelt mensen aan

• Handelingen 20: 28 (zie ook Hand. 13: 2)…’zie dat toe op uzelf en op heel de kudde, waarvan de Heilige Geest u tot opzieners aangesteld heeft’

Andere persoonlijke eigenschappen van de Heilige Geest zijn:

Hij kan bedroefd worden

Efeze 4: 30 ‘En bedroef de Heilige Geest van God niet (..) Laat alle bitterheid, woede, toorn, geschreeuw en laster van u weggenomen worden’
Je bedroeft de Heilige Geest als je leven niet overeenstemt met de dingen die de Heilige Geest je leert en als Zijn vruchten niet door kunnen breken in jouw leven door ongehoorzaamheid.

Er kan tegen Hem gelogen worden

Handelingen 5: 3 (Ananias en Saffira) ‘waarom heeft satan uw hart vervuld, zodat u gelogen hebt tegen de Heilige Geest’. Liegen tegen de Heilige Geest is naar de buitenwereld voordoen alsof je Hem gehoorzaamt, maar in werkelijkheid is dat niet het geval (hypocriet, schijnheiligheid).

Er kan tegen Hem gelasterd worden

Mattheus 12: 31/Marcus 4: 29 ‘maar de lastering tegen de Geest zal de mensen niet vergeven worden’ (zie context: De Farizeeën veronderstelden dat Jezus demonen uitdreef door Beëlzebul. Lasteren tegen de Heilige Geest is dus de werken van God toeschrijven aan de duivel).
NB: in andere bijbelvertalingen wordt dit laatste ook wel vertaald als ‘zondigen’ tegen de Heilige Geest.

De Heilige Geest als Persoon binnen de Drie-eenheid

We zagen al dat de Geest bij de schepping betrokken was. Johannes beschrijft hoe in het begin het Woord bij God was en alle dingen door het Woord zijn gemaakt (Joh. 1: 1). Daarna zegt hij dat het Woord vlees is geworden en onder ons heeft gewoond (Joh. 1: 14). Uit de combinatie van al die teksten zien we dat zowel de Vader als de Zoon als de Heilige Geest vanaf het begin als Drie-eenheid aanwezig waren.
-> God was niet eenzaam in het universum voordat alles geschapen werd.
De Heilige Geest maakt deel uit van de Drie-eenheid. God is een gemeenschap van drie Personen en toch één Persoon. ‘God is liefde’ (1 Joh. 4: 8). In die gemeenschap staat de liefde centraal, want liefde bestaat alleen als het gedeeld kan worden. 
In zijn boek ‘Vol van de Geest’ geeft Peter Halldorf heel mooi weer hoe de oude kerkvader Gregorius van Nazianze (329-389) de Drie-eenheid beschreef als een hemelse dans tussen Vader, Zoon en Geest, waar we door het gebed in meegenomen mogen worden. Het geloof in God is namelijk geen leer over God aanhangen, maar in ontmoeting met God komen. Bidden moeten we gaan begrijpen als meer dan een verlanglijst met vragen indienen, maar bidden is in de eerste plaats de manier om in ontmoeting te komen met God en opgetrokken worden in de gemeenschap met de Vader, de Zoon en de Geest.
De Vader, de Zoon en de Geest zijn nooit gescheiden van elkaar, maar ze openbaren Zichzelf apart aan ons. De Heilige Geest openbaart de Zoon en de Zoon openbaart de Vader. Ook al spreken we over de Geest als de derde Persoon van de Drie-eenheid, de Heilige Geest is altijd de eerste Die we ontmoeten. Hij legt het eerste contact met ons. Als we tot Jezus komen heeft de Geest ons daar al op voorbereid en door Jezus komen we tot de Vader.
– Johannes 6: 44 ‘Niemand kan tot Mij komen tenzij de Vader die Mij gezonden heeft, hem trekt’
– Hosea 11: 4 ‘Ik trok hen met menselijke touwen, met koorden van liefde’. 
De Heilige Geest kan dan gezien worden het koord van liefde. Het is Zijn grote vreugde om namens de Vader mensen tot de Zoon te trekken. De Geest werkt in het verborgene. Veel mensen weten wanneer en waar ze Jezus voor het eerst persoonlijk leerden kennen, maar niemand weet wanneer hij voor de eerste keer werd aangeraakt door de Heilige Geest. Want de Geest werkt in ons leven lang voordat we dat bewust zijn. 

De Heilige Geest in het OT

De Heilige Geest was in het OT anders aanwezig dan in het NT. In het OT kwam Hij op mensen die een bepaalde taak of roeping hadden, zoals koningen en profeten. Ook bij Mozes lezen we dat Gods Geest op hem was. Toen hij zijn taken delegeerde aan 70 oudsten van het volk, zegt God: ‘Van de Geest Die op u is, zal Ik een deel afzonderen en op hen leggen’ (Numeri 11: 17). Op het moment dat de Geest op hen rustte beginnen ze te profeteren, maar daarna niet meer (vs. 25). 

We zien dus in het OT dat het werk en het spreken van de Geest gekoppeld was aan een bepaalde bediening. Wanneer profeten aan het volk Gods boodschap moesten doorgeven, dan sprak de Geest door hen heen.

• 2 Samuel 23: 2 ‘De Geest des Heren heeft door mij gesproken en zijn rede is op mijn tong geweest’.
• Ezechiël 11: 5 ‘De Geest des Heren viel op mij (naval op hem vallen) en zei tegen mij..’
• Nehemia 9: 20 ‘Uw Goede Geest hebt U gegeven om hen te onderwijzen’
• 1 Kronieken 28: 11, 12 ‘en een ontwerp (van de tempel) van alles wat hem door de Geest voor ogen stond’ (De HG heeft David geopenbaard hoe de tempel eruit moest zien en David heeft Salomo geïnstrueerd).
• Zacharia 7: 12 ‘de wet en de woorden die de Here van de legermachten door Zijn Geest gezonden had’(De Thora is dus door de Heilige Geest aan het volk gegeven)

De Heilige Geest in het NT

In Johannes 14 en 16 lezen we hoe Jezus belooft dat de Heilige Geest na zijn hemelvaart op een nieuwe en andere manier zich zal openbaren. Hij zou niet tijdelijk op mensen komen, maar Hij zou voor altijd in hen komen:

• – Johannes 14: 17 ‘En Ik zal de Vader bidden, en Hij zal u een andere Trooster geven, opdat Hij bij u blijft tot in eeuwigheid’ (dus niet meer tijdelijk, maar voor altijd), namelijk de Geest van de waarheid, Die de wereld niet kan ontvangen, want zij ziet Hem niet en kent Hem niet, maar u kent Hem, want Hij blijft bij u en zal in u zijn’.

De Heilige Geest komt niet als kracht, maar als Persoon in ons wonen. En het doel waarvoor Hij komt wordt door Jezus geopenbaard in Johannes 16: 5-15:

• Hij zal de waarheid bekendmaken
• Hij zal de toekomstige dingen openbaren
• Hij zal Jezus verheerlijken

Een ander belangrijk doel waar de Heilige Geest voor komt wordt door Johannes de Doper aangegeven als hij op Jezus wijst:
– Mattheüs 3: 11 ‘Hij zal u dopen met de Heilige Geest en met vuur. Zijn wan is in Zijn hand en Hij zal Zijn dorsvloer grondig reinigen en Zijn tarwe in de schuur verzamelen en Hij zal het kaf met onuitblusbaar vuur verbranden’
Het vuur van de Heilige Geest zal ons louteren en zuiver maken. Alles wat onbruikbaar is in ons leven zal verbrand moeten worden als kaf. De Geest daagt ons altijd uit om onszelf aan Jezus over te geven. Denk aan het verhaal van de zaaier in Mattheüs 13. Het zaad wat niet geworteld was verschroeide in de opgaande zon. We moeten opgewassen zijn tegen strijd en tegenstand. De Geest wil dat bewerken zodat ons leven is geworteld in de liefde van Jezus; ‘met kracht gesterkt te worden in Zijn Geest in de innerlijke mens, opdat Christus door het geloof in uw harten woont en u in de liefde geworteld en gefundeerd bent’ (Efeze 3: 16-17). Met andere woorden: De Heilige Geest brengt ons tot volwassenheid van een overgegeven leven. 

Extase en Geestvervoering

Uit de Bijbel blijkt wel dat er een verschil is tussen het ontvangen van de Heilige Geest en van Hem vervuld zijn. Iedereen die in Jezus gelooft als Verlosser en Redder ontvangt de Heilige Geest:

• 1 Korinthe 12: 3 ‘Niemand kan zeggen Jezus is Here dan door de Heilige Geest’
• Efeze 1: 13 ‘In Hem bent u ook, toen u tot geloof kwam, verzegeld met de Heilige Geest van de belofte.

We spreken van ‘vervulling van de Heilige Geest’ wanneer we ons leven volkomen door Hem laten beheersen en ons overgeven aan Hem. Er kunnen dan momenten zijn dat de Heilige Geest ons dan volledig vol maakt van Hem. Dat kunnen momenten zijn van onuitsprekelijke vreugde of momenten van intense voorbede (waar we op een volgende avond dieper op in zullen gaan).
Het vervuld worden van de Geest brengt ons in de volle gemeenschap met de Drie-eenheid waar we het eerder over hadden. Het opgenomen worden in de ‘dans’ wat je ‘extase’ zou kunnen noemen (buiten jezelf komen). Het bijzondere is dat, wanneer je buiten jezelf raakt in de Geest, je juist dichter bij jezelf kan komen en tot meer in staat bent dan voorheen.
Deze ervaringen, dat we uit onszelf komen, de controle loslaten en ons onvoorwaardelijk aan Hem overgeven, zorgen ervoor dat we Hem beter gaan kennen, verstaan en begrijpen. Jezus zei hierover: ‘Wie zijn leven wil behouden, die zal het verliezen, maar wie zijn leven verliezen zal omwille van Mij, die zal het behouden’ (Lucas 9: 24). Dit is vooral het punt waar mensen moeite mee hebben, omdat het gaat om overgave. Zowel in het OT als in het NT lezen we over de vervulling van de Heilige Geest en de bijzondere gevolgen daarvan. Enkele voorbeelden daarvan:

• Richteren 6: 34 ‘Toen bekleedde de Geest van de Here Gideon’; Het gaf hem moed om tegen de Midjanieten ten strijde te trekken
• 2 Samuel 6: 14 ‘David huppelde uit alle macht voor het aangezicht van de Here’ ; Davids vreugde was ongeremd en zonder schaamte (Zijn vrouw Michal verachtte hem hierom in haar hart)
• 1 Samuel 10: 9,10 ‘en het gebeurde toen Saul zich omkeerde..dat God zijn hart in een ander veranderde..en de Geest van de Here werd vaardig over hem en hij profeteerde in hun midden’ (Saul werd klaargemaakt om koning te zijn) 
• 1 Samuel 19: 23 ‘dezelfde Geest van God kwam op hem (Saul). En al profeterend ging hij verder.. Ook hij trok zijn kleren uit en profeteerde voor de ogen van Samuel. Hij lag daar zonder kleren, die hele dag en de hele nacht’. Deze vernedering van Saul werd veroorzaakt omdat hij David (gezalfd als nieuwe koning) wilde doden. Saul ging (ook als gezalfde) tegen de wil van God in, waardoor God ingreep en hem vernederde, zodat David kon ontkomen.
• Handelingen 2: 4 ‘En zij werden allen vervuld met de Heilige Geest en begonnen te spreken in andere talen, zoals de Geest hun gaf uit te spreken’ Op Pinksteren konden de discipelen vreemde talen spreken en zo buitenlanders bereiken.
• Handelingen 4: 31 ‘En zij werden allen vervuld met de Heilige Geest en spraken het Woord van God met vrijmoedigheid’. Ondanks de vervolging in die tijd waren ze vrijmoedig om te blijven evangeliseren.

Het gaat er niet alleen om te weten Wie de Heilige Geest is, maar het gaat er vooral om Hem te ontvangen in ons leven en vol van Hem te worden. Pas dan wordt Jezus verheerlijkt en komt ons leven tot volle bestemming. Paulus zegt nadrukkelijk in Efeze 5: 18 ‘Word vervuld met de Geest’. Het Griekse werkwoord wat hier staat wil zeggen dat het iets is wat steeds opnieuw moet plaatsvinden. Je mag je er steeds weer naar uitstrekken. Iedereen die tot Jezus komt ontvangt de Heilige Geest, maar dat betekent nog niet dat de Geest ons in bezit kan nemen. Vol zijn van de Geest heeft te maken met overgave. Met controle loslaten en de Geest toelaten in heel ons leven. De Geest kan aandringen om ons ‘over te nemen’, zodat we door Hem beheerst worden. In hoeverre laten we Hem toe? Hij wil ons zoveel geven:

• Efeze 3: 19-21 ‘Opdat u vervuld zou worden tot heel de volheid van God. Hem nu Die bij machte is te doen ver boven alles wat wij bidden of denken, overeenkomstig de kracht die in ons werkzaam is’
• 1 Korinthe 2: 12 ‘En wij hebben niet ontvangen de geest van deze wereld, maar de Geest Die uit God is, opdat we zouden weten de dingen die ons door God genadig geschonken zijn’

© Copyright 2019 Glory Ministries